Het baanbrekende klimaatrapport van de Verenigde Naties (VN) wordt door wetenschappers omschreven als de 'laatste waarschuwing'. We liggen namelijk niet op koers om de doelstelling van het Akkoord van Parijs te behalen. In andere woorden: als we zo doorgaan zal de opwarming van de aarde al in 2030 de grens van 1,5 graad overschrijden - met alle gevolgen van dien. Hoewel de boodschap helder is, lijkt deze maar niet over te komen bij de gemiddelde aardbewoner. Wat is er nodig om de wereld wakker te schudden voor de klimaatcrisis?
Hoe maak je impact? Sustainability advisor Caterina Occhio vertelt >
De mens denkt liever niet aan klimaatverandering
Het is niet voor het eerst dat de VN aan de bel trekt. Al in 2018 stelde de mondiale organisatie dat we nog maar twaalf jaar te gaan hebben - tot 2030 - om onomkeerbare schade te voorkomen. Een ander rapport, gepubliceerd in 2021, werd door VN-secretaris António Guterres omschreven als een 'code rood voor de mensheid'. Vervolgens werd in februari 2022 geconcludeerd dat sommige gevolgen van de klimaatverandering nu al 'onomkeerbaar' zijn.
De Netflix-hit Don't Look Up - waarin Leonardo DiCaprio en Jennifer Lawrence wetenschappers spelen die waarschuwen voor een allesverwoestende komeet die op de aarde afstevent - biedt een treffende analogie van de manier waarop waarschuwingen van wetenschappers herhaaldelijk worden genegeerd. Maar in plaats van dat het zich afspeelt in een tijdsbestek van zes maanden, zijn wij al tientallen jaren op de hoogte van klimaatverandering. Hoe kan het dan toch dat we massaal onze kop in het zand steken?
NASA waarschuwde al in 1988 voor het broeikaseffect
Vijfendertig (!) jaar geleden sloeg NASA-wetenschapper dr. James Hansen voor het eerst alarm. Hij verklaarde in de Amerikaanse Senaat dat de uitstoot van broeikasgassen tot de opwarming van de aarde zou leiden. Zijn exacte woorden waren: 'Onze klimaatsimulaties geven aan dat het broeikaseffect groot genoeg is om de kans op extreme gebeurtenissen zoals zomerhittegolven te beïnvloeden.' Helaas werd zijn verklaring genegeerd. In plaats van drastisch te verminderen, bereikte de wereldwijde CO2-uitstoot afgelopen jaar een recordhoogte.
Ondertussen zijn de tastbare gevolgen van klimaatverandering overal ter wereld voelbaar. Denk aan de verwoestende bosbranden in Australië, de VS en Zuid-Europa, de dodelijke overstromingen in Pakistan in 2022 of de aanhoudende droogte in Afrika, waardoor miljoenen mensen in Somalië, Ethiopië en Kenia een tekort hebben aan water en voedsel. We kunnen er simpelweg niet omheen: de wereld heeft dringend behoefte aan 'echt leiderschap' inzake klimaatverandering.
De nodige oplossingen zijn er
Hoewel dit alles misschien ongelofelijk somber klinkt, beweren wetenschappers dat we de nodige oplossingen voorhanden hebben. De belangrijkste: fossiele brandstoffen kunnen worden vervangen door duurzamere alternatieven, met als gevolg dat broeikasemissies met 50% zijn verminderd tegen 2030. 'Als we nú handelen, kunnen we nog steeds een leefbare en duurzame toekomst realiseren', aldus Hoesung Lee, voorzitter van het Intergovernmental Panel on Climate Change van de VN.
De boodschap kan niet duidelijker zijn. We hebben alle waarschuwingen gehad en de oplossingen zijn er. Toch blijft de vraag: hoe krijgen we de mens zo ver om in actie te komen tegen klimaatverandering?
